Bir olay ya da olgu üzerine edinilen bilgiye haber denir. Bu
bilginin gazete, dergi gibi yayın organlarıyla ya da radyo, televizyon gibi
iletişim araçlarıyla topluma sunulmak üzere yazılı metin hâline getirilmesine
de haber yazısı adı verilir.
Tarih boyunca insanlar iletişim ihtiyacını karşılamak için çeşitli yollar aramış bu amaçla kil tabletlere, ceylan derilerine ve kayalara yazılarını yazmışlardır. Matbaanın icadıyla yazın hayatında önemli değişiklikler olmuş zamanla gazetecilik ortaya çıkmıştır. Gazeteler iletişim araçlarının yaygın olmadığı dönemlerde yegâne iletişim aracı olarak kullanılmıştır.
Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ile birlikte haber ve
habere ulaşma yolları değişmiştir. Günümüzde insanlar gazete, TV ve İnternet
ile iletişim ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Habere ulaşmanın çok kolay
olduğu günümüzde habere hızlı ve güvenilir kaynaklardan ulaşabilmek daha da
önemli hâle gelmiştir. Habere sahip olan birey ve toplumlar, yaşamın değişen ve
gelişen koşullarını hızla yorumlayıp uyum sağlayabilmekte ve böylelikle siyasi,
ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda avantajlı konuma gelebilmektedir.
Haber, kaynağını yaşamdan alır ve özellikle çok hızlı
değişimlerin olduğu günümüz dünyasında habersiz kalmak, adeta yaşamın dışında
kalmak anlamına gelmektedir. Günümüzde sayıları her geçen gün artan yazılı,
görsel ve işitsel yayın organları, topluma haber iletmekte ve insanları
yaşananlardan haberdar etmektedir.
HABER-OLAY İLİŞKİSİ
Her olay ve olgu haber değeri taşımaz. Haberi verilecek
olayda ya da olguda ilgi çekicilik ve toplumun genelini ilgilendirme
nitelikleri aranır. Bu niteliklere sahip olay ve olgular haber değeri taşır.
Haberciler bunu “Köpeğin insanı ısırması haber değildir, insanın köpeği
ısırması haberdir.” sözüyle basitçe ilkeleştirmişlerdir. Haberci yani muhabir,
toplumun ilgisini çekecek bu olayları araştırıp haber hâline getiren kişidir.
Bir muhabir için herhangi birinin yolda yürürken düşmesi haber değeri
taşımazken bir ülkenin devlet başka-nının düşmesi haber değeri taşır. Bunu
belirleyen ölçüt, toplumun genelini ilgilendiriyor olmasıdır.